کبوترخانه خورآباد، یک آسمان پرواز در زمین
به گزارش مجله دانلود و سرگرمی، کبوترخان و کفترخان، برج کبوتر سازه هایی هستند که در خاورمیانه و اروپا برای لانه گزینی پرنده ها به خصوص کبوترها ساخته می شدند. کبوتر خانه ها برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان برای مصارف کشاورزی ساخته می شده است. کود کبوتر درگذشته استفاده های زیادی نیز در صنعت دباغی، چرم سازی و ساخت باروت نیز داشته است.
جهت دریافت خدمات طراحی داخل ویلا با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.
ساختار کبوتر خانه ها معمولاً به شکل استوانه با پهنا و ارتفاع بین 7 تا 15 متر ساخته شده و درون آن صدها لانه با شکل و ابعاد یکسان ساخته می شدند. فرم استوانه ای کبوتر خانه ها باعث می شد که بنا از گزند ورود حیوانات شکارگر به داخل بنا در امان باشد. معماری داخلی کبوتر خانه ها استثنایی است، آشیانه ها با مدل های یک شکل، زیبا و منظم و از مصالح عمدتاً خشتی ساخته می شد. در تابستان باد از برج ها و دریچه های تعبیه شده در بدنه بنا به داخل نفوذ نموده و محیطی خنک را ایجاد می کرد و بالعکس در زمستان از وزش بادهای سرد محلی در امان بوده و محیطی گرم را ایجاد می کرد. ساختار معماری کبوترخانه ها به گونه ای بوده که محیطی امن را در برابر نفوذ پرندگان شکارچی برای کبوتران ایجاد می نموده است. قطر سوراخ ها و دریچه های ورودی به داخل برج ها به اندازه ای ساخته می شد که تنها کبوتران می توانستند وارد بناشده و از ورود پرندگان مهاجم در امان بود.
برج کبوترخانه خورآباد واقع در شهرستان زرندیه، بخش مرکزی، دهستان رودشور و روستای متروکه خورآباد واقع شده است. این بنا در سال 1387 و به شماره 22995 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و از آثار دوره پهلوی اول است. ساختار استوانه ای بنا با استفاده از مصالح عمدتاً خشتی و در بخش هایی نیز با استفاده از آجر بناشده است. چهار برج واقع در رأس و همچنین چهار دریچه (پنجره مشبک) تعبیه شده در بدنه خارجی بنا راه دسترسی و ورود کبوترها را به داخل بنا فراهم می نماید. لبه انتهایی بنا با کنگره های مثلثی شکل تزیین شده است که متأسفانه امروزه بخش زیادی از آن ها فرور ریخته است. در قسمت شرقی بدنه بنا درگاهی برای دسترسی انسان روبه داخل تعبیه شده است. تیرهایی چوبی از قسمت هایی از سازه بنا به سمت بیرون برای نشستن پرندگان جاگذاری شده است. به علت اینکه پرواز همزمان هزاران کبوتر درآن واحد ارتعاشات بسیار قوی را به دنبال دارد به منظور کنترل ارتعاشات و همچنین جلوگیری از آسیب های احتمالی به سازه، در فضای داخلی، یک طبقه در میانه برج ایجادشده است تا علاوه بر کاهش ارتفاع برج، استحکام سازه در مقابل ارتعاشات تأمین گردد.
گزارش از زهرا رنجبر آزاد، کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی
منبع: میراث آریا