جهنم دره؛ دست و دلبازی طبیعت در نزدیکی سبلان زیبا - مجله دانلود و سرگرمی

جهنم دره کجاست؟

در فاصله 20 کیلومتری جنوب شگین شهر، دره ای عمیق وجود دارد که دورتادور آن را صخره های سنگی احاطه نموده است و رودخانه خیاوچایی با سرخوشی راه خود را از میان آن ها باز می نماید و می گذرد. تناقض باورنکردنی چهره خشن صخره ها را در کنار زیبایی های رودخانه پرآب و بعلاوه، آب سرد و خنک آن را در فصل تابستان در فکر خود تجسم کنید. شاید باور نکنید! اما محلی ها این دره را که با زیبایی های وصف ناشدنی اش شوق زندگی در انسان ها برمی افروزد، جهنم دره یا شیطان دره می نامند.

دره جهنم یا به قول محلی ها، جهنم دره سی (جهنم درسی)، برخلاف آنچه از نامش به فکر ها متبادر می گردد، تکه ای کوچک از بهشت موعود است که در دامنه های شمالی کوه راسخ سبلان و در شمال غربی ایران قرار گرفته است. این دره بهشتی، یکی از شگفتی های طبیعت در نزدیکی روستای موئیل است. برای رفتن به این دره، از مبدا روستای موئیل، بخشی از راه را باید با خودرو و بخشی را باید پیاده پیمود. آبراه کم پهنا و در عین حال، پرآب و خنکی از میان این دره عبور می نماید که در تمام فصول سال زیبا است. با سرد شدن هوا، به خاطر تشکیل قندیل های یخی فراوان و زیبا در دو طرف آبراه در اشکال مختلف، زیبایی دره صدچندان می گردد.

علت نام گذاری جهنم دره سی

به گفته ساکنان محلی، علت این نام گذاری سراشیبی های تند و مسیر صعب العبوری است که برای رسیدن به دره و رودخانه آن باید پیمود. به خاطر همین شیب های تند 70 درصد و خاک سستی که هر لحظه امکان دارد زیر پای افراد را خالی نمایند، فقط طبیعت گردان و کوهنوردان حرفه ای پا به این منطقه می گذارند؛ بنابراین، بهتر است بدون راهنما وارد دره نشوید. هرچقدر که به پایین دره نزدیک تر شوید، زیبایی های آن پررنگ تر می گردد.

صعب العبور بودن مسیر و ترسناک بودن نام جهنم دره علت خوبی برای سفر نکردن به آن نیست. دلایل زیادی برای سفر به جهنم دره خاص و تماشایی مشگین شهر وجود دارد. قندیل های یخی و حتی چشمه های آب گرم طبیعی اطراف دره که از دل صخره های کوه سبلان به بیرون می تراوند هم تنها ویژگی هایی نیستند که به جهنم دره، ارزش سفر می بخشند. این دره دارای طبیعتی دست نخورده، حیات وحش متنوع و اهمیت زیست محیطی فراوانی برای عشایر است.

پیشینه تاریخی جهنم دره سی

سال ها پیش، در محلی که اکنون روستای موئیل جزئی از آن است، زمین های سرسبز و ییلاق های خوش آب وهوایی وجود داشت که محل کوچ عشایری بود که دره های این منطقه را برای رفت وآمدهای سالانه خود انتخاب نموده بودند و شاید هیچ کس به میزان شاهسون ها از زیبایی های نهان و ناشناخته جهنم دره مطلع نباشد. این عشایر هنوز هم برای رفتن به ییلاق های مرتفع مانند آیقار، تندیرلی و هازامیغ از دره های این منطقه عبور می نمایند.

طول کل دره حدود 13 کیلومتر است که فقط بخشی از آن به شکلی که در تصویر بالا مشاهده می کنید، درآمده است. کوهنوردان بسیاری برای صعود به قله های سبلان، مانند قلل کسری، هرم و جنوارداغ از این حوالی عبور می نمایند. علاوه بر آن، جهنم دره به خاطر همجواری با آتشفشان نیمه فعال سبلان که سومین قله بلند ایران محسوب می گردد، از چشمه های آب گرم بی شماری برخوردار است که ویژگی های درمانی متعددی دارند.

آب و هوای جهنم دره سی

مبارزه گرما و سرما در کل مشگین شهر در تمام فصول سال ادامه دارد. برخلاف تصورهایی که از شنیدن کلمه جهنم در اذهان نقش می بندند، جهنم دره مشگین شهر اصلا محلی خشک و سوزان نیست. این دره به خاطر موقعیت کوهستانی خود حتی تابستان ها هم هوایی خنک و معتدل دارد و به خاطر اختلاف زیادی که با سطح دریا دارد، به جرئت می توان این نقطه را یکی از سردترین نقاط ایران دانست.

علاوه بر آب سردی که حاصل ذوب شدن یخچال های سبلان است و با شدت در آبراهه وسط دره جریان دارد، از دیواره های آن نیز آب گرم به بیرون تراوش می نماید. منطقه ای که جهنم دره در آن واقع شده است، به خاطر قرار گرفتن در مسیر یک نوار آتشفشانی از چشمه های آب گرم بی شماری برخوردار است که همگی دارای خواص درمانی هستند. چشمه آب گرم ملک سویی را که در نزدیکی این دره واقع شده است، یکی از چشمه های آب گرم همجوار با سبلان در این دره است که می توان آن را یکی از الطاف الهی در این منطقه برشمرد.

پوشش گیاهی و جانوری جهنم دره

جهنم دره چشم میزانای مثال زدنی زیادی دارد. منظره ها اطراف آن که ترکیبی از کوه و دره و رودخانه و پوشش گیاهی و جانوری متنوع است، یکی از دست نخورده ترین طبیعت های مشکین شهر و حتی کل استان اردبیل را در دل خود جای داده است. رودخانه خیاوچای (یا خیوچای) که با طول 50 کیلومتر از سرشاخه های مهم رودخانه قره سو است، پس از گذشتن از کوه های هزارمیخ، آیی قاری و دلی آلی جنوار داغی، به دره عریض و طویل موئیل می رسد و پس از عبور از دل جهنم دره به قره سو می پیوندد. این رودخانه یکی از منابع مهم تامین آب شرب روستاهای مجاور آن است. آبشار زیبای گورگور نیز در مسیر این رودخانه و در محل تلاقی آن با بلندی های دره واقع شده است. این آبشار که در خور تصویربرداری است، در هر فصل از سال جلوه ای خاص دارد و بازدیدنمایندگان بسیاری برای تماشای آن به این منطقه سفر می نمایند.

رودخانه خیاوچای که از وسط جهنم دره می گذرد و به ویژه حوضچه ای که در محل ریزش آبشار گورگور ملک سوئی ایجاد شده است، محل زندگی ماهی های قزل آلای بی شماری است که تماشای جست وخیز آن ها یکی از لذت های سفر به جهنم دره است. این رودخانه مهم ترین زیستگاه قزل آلاهای خال قرمز در استان اردبیل است.

جهنم دره زیستگاه دائمی حیواناتی از قبیل قوچ و میش ارمنی، آهو، خرس قهوه ای و خاکستری، گراز، بز سفید طوق دار، کفتار و پرندگانی چون عقاب و شاهین و سایر گونه های دیگر پرندگان و وحوش است که اینجا را به عنوان مأمن و محل زندگی خود برگزیده اند. در زمان سفر به این منطقه باید جوانب احتیاط را رعایت کرد؛ چراکه در این حجم از طبیعت بکر که به نظر همه چیز در آرامش کامل به سر می برد، حیواناتی مانند خرس ها در صورتی که احساس نمایند خطری توله هاشان را تهدید می نماید، می توانند خطرناک باشند. اگر حین قدم زدن در کنار رودخانه به زمین زیر پایتان دقت کنید، جای پای خرس ها را آشکارا خواهید دید.

برترین زمان سفر به جهنم دره

به خاطر موقعیت جغرافیایی، جهنم دره زمستان های سردی دارد؛ بنابراین، اگر علاقه ای به سرما ندارید و می خواهید از طبیعت سرسبز و باطراوت آن لذت ببرید، بهتر است اواسط بهار تا اوایل تابستان به جهنم دره سفر کنید که آب وهوای مطبوعی دارد و طبیعت، سبزترین پیراهن خود را به تن نموده است. تا پیش از اردیبهشت، با اینکه زمین ها سرسبز هستند، اما هنوز دره مه آلود است و زمین لغزنده و پر از چمن های یخزده. در سایر فصل های سال هوای این دره بسیار سرد و کوهستانی و مه آلود است؛ طوری که حتی یک قدم جلوتر را نمی توان دید و در این مواقع فقط با یاری راهنماهای محلی می توان به دره جهنم سفر کرد.

شاید یک علت نام گذاری پارادوکس گونه جهنم دره نیز همین آب وهوای نامتعارف آن باشد؛ اما به خاطر وجود آب ها و چشمه های آب گرم آن، اینجا این قابلیت را دارد که مقصدی ایدئال برای روزهای سرد زمستانی هم باشد؛ به ویژه اینکه تماشای آبشارهای یخ زده و قندیل های آویزان از دیواره های صخره ای کنار رودخانه خود به تنهایی عاملی برای جذب مسافر است.

جاهای دیدنی نزدیک به جهنم دره

روستای موئیل

روستای موئیل یکی از جاهای دیدنی مشگین شهر و یکی از روستاهای کمتر شناخته شده در استان اردبیل و در فاصله 14 کیلومتری جنوب مشگین شهر است که در دره ای به همین نام قرار گرفته است. موئیل که حدود 100 سال پیش شکل روستا به خود گرفت روی شیب های تند دامنه های غربی کوه های سبلان استقرار یافته است و علاوه بر منطقه ها ییلاقی و چشم میزانای تماشایی، به خاطر ارتفاع 2180 متری از سطح دریا، بهار و تابستانی خنک و دل انگیز و پاییزها و زمستان هایی سرد و یخبندان دارد. کوه های ساری گونی، دوله سر، قره قیه و گیویل درسی این روستا را احاطه نموده اند و آب وهوای فرح بخش و باغ های زیبایی این روستا حاصل وجود چشمه های پرآبی چون قینرجه، ایلاندو و ملک سویی است. از جاذبه های گردشگری روستای موئیل می توان به دره موئیل، منطقه ها ییلاقی متعدد، آب گرم های طبیعی و درمانی، تفرجگاه ها و اتراقگاه های عشایر و زیستگاه های دائمی حیات وحش اشاره نمود.

شیروان دره

یکی از چندین زیستگاه وحشی منطقه ساوالان که 20 کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر و در نزدیکی لاهرود است. این دره عمیق و عریض مساحتی حدود 75 کیلومتر مربع دارد و به خاطر وجود سنگ هایی به شکل تندیس های تراشیده شده، جلوه ای زیبا دارد؛ این اتفاق یک پدیده زمین شناسی و حاصل فرسایش رسوب های آذرآواری آتشفشان سبلان و رانش و ریزش های متعدد طی هزاران سال است. بعضی از این اشکال فرسایشی عبارت هستند از دودکش جن، تخت دیو و لانه زنبوری. این منطقه از تنوع گیاهی و جانوری غنی برخوردار است و می توان آن را یکی از مهم ترین زیستگاه های حیات وحش ایران دانست که حیواناتی چون کل، بز، خوک، روباه، گرگ، قوچ، میش ارمنی، خرگوش، کبک، قمری و فاخته در آن زندگی می نمایند و هر سال، پرندگان بسیاری در فصل مهاجرت به آنجا پرواز می نمایند.

کدام جهنم دره بودی؟

جهنم دره در لغتنامه دهخدا این گونه تعریف شده است:جای نامعلوم در تداول عامه، هنگامی که ندانند کسی به کجا رفته و از رفتن او یا نبودن او خشمگین باشند می گویند: نمی دانم کدام جهنم دره ای رفته است.

بار دیگر که کسی از سر خشم شما را به جهنم دره حواله داد، پیش از هر واکنش متقابلا خشم گینانه ای، نفس عمیق بکشید و با طمانینه از جهنم دره سی مشگین شهر برای او صحبت کنید. اصلا، به خاطر همین سوال هم که شده است، باید یک بار به این دره بهشت گونه سفر کنید؛ اما مراقب باشید که به جای جهنم دره روستای موئیل در نزدیکی مشگین شهر، سر از جهنم دره روستای قریس در نزدیکی خوی سر در نیاورید. شاید متعجب شوید اگر بشنوید که دره ای دیگر با همین نام در استان آذربایجان غربی وجود دارد که به خاطر هم نام بودن، بسیاری آن ها را با هم اشتباه می گیرند؛ هرچند آنجا نیز از نظر زیبایی چیزی کمتر از دره هم نام خود ندارد.