بازسازی بازار تاریخی فرش مشهد به کجا رسید؟ - مجله دانلود و سرگرمی

جهت دریافت خدمات بازسازی منزل با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. از طراحی پلن بازسازی تا اجرای جز به جز بازسازی منزل، ویلا و ساختمان اداری تخصص ماست.

آثار و شواهد مکتوب نشان می دهد که این بازار یکی از قدیمی ترین بازارهای ایران و مربوط به دوران قبل از تیمور است. در طی ساخت و سازهای گسترده ای که در چندین سال گذشته اتفاق افتاده، از بازار عظیم و قدیمی مشهد در حال حاضر تنها بخش کوچکی از آن با نام بازار فرش مشهد به جای مانده است. از ویژگی های خاص این مکان می توان به قدمت، کاربری، وجه اقتصادی-اجتماعی و همچنین اهمیت سابقه بازار در ایران اشاره نمود. در این بازار انواع فرش، قالی، قالیچه، پشتی و تابلو فرش چه به صورت نو و چه دسته دوم به فروش می رسد.

شهردار منطقه ثامن پیرامون اینکه بازسازی بازار تاریخی فرش مشهد به کجا رسید؟ اظهار کرد: بحث بازسازی بازار فرش مشهد به سال 1385 باز می گردد و حدود 12 سال پس از این موضوع شهرداری ثامن از نخبگان و متخصصان شهری، مالکان، کسبه بازار و همچنین طراح و معمار احیاء بازار سنتی تبریز در سال 97 به مشهد دعوت شدند و در همین سال اقدامات کارشناسانه و تهیه طرح و نقشه بازسازی و بازسازی و تشکیل کارگروه راهبری ویژه طرح در دستور کار شهرداری منطقه ثامن نهاده شد.

فرهاد حجازی ادامه داد: تعامل خوب شهردار و مجموعه مدیریت شهری مشهد با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باعث تصویب طرحی شد که آن طرح در تیر سال 98 تایید و ابلاغ شد. در نهایت نیز احیا و بازسازی بازار در شهریور 1398 با بازسازی دو دهانه از واحدهای تجاری مجموعه به صورت نمونه آغاز و جداره سازی، طاق و سقف بازار با شکل و شمایلی جدید در همان محدوده نمایان شد.

وی پیرامون اینکه بازسازی بازار تاریخی فرش مشهد به کجا رسید؟ اعلام نمود: بازسازی بازار سنتی فرش مشهد در دوره پنجم شورا پس از 5 سال با حل معارضات پروژه و اختصاص 8میلیارد تومان بودجه در دستور کار و اولویت نهاده شد و در قراردادی که با شرکت پیمانکار این پروژه بسته شد زمان افتتاح این بازار تاریخی 8 ماه مقرر شده است.

شهردار منطقه ثامن عنوان نمود: یکی از مواردی که در طرح اجرایی بازار مورد مطالبه مجموعه مدیریت شهری و شهردار است و روی آن بسیار تاکید شده، توجه ویژه به حفظ هویت های معنوی و اجتماعی این بازار تاریخی است.

حجازی افزود: این بازار یکی از قدیمی ترین بازارهای مشهد است که در گذشته یکی از راسته بازارها و راه های تشرف و دسترسی پیاده به حرم مطهر بوده و شکل گیری آن به دوران تیموریان بازمی گردد. این بازار علاوه بر اینکه هنوز فعال است و می تواند با بازسازی به روزهای رونق خود بازگردد، می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری در مشهد معرفی گردد.

بازسازی بازار فرش مشهد به عنوان یک پیاده راه تاریخی انجام شده است

وی ادامه داد: بر همین اساس شهرداری بازسازی بازار را برعهده گرفته تا به عنوان یک معبر و پیاده راه تاریخی در بازسازی آن شراکت داشته باشد. بازسازی این محور با رویکرد پیاده مداری، حفظ و احیای ظاهر نوستالژی آن انجام شده است و آن چیزی که شهرداری در این پروژه بر عهده دارد کف سازی، بازسازی سنگ فرش و جداره سازی این بازار آن هم با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان است.

شهردار منطقه ثامن بیان نمود: تمام این اقدامات برای حفظ شکل معماری سنتی این بازار انجام و سقف مجتمع نیز به سبک بازارهای سرپوشیده و سنتی مشهد قدیم بازسازی می گردد.

حجازی در خصوص مقوله اجرای طرح پایلوت بازسازی و احیای دو دهانه مغازه در این بازار تشریح کرد: دو مورد از مغازه هایی که مالکان آن به صورت داوطلبانه اعلام آمادگی نموده بودند در شهریور 1398 کار بازسازی ملکشان در قسمت ورودی و نما به اتمام رسیده است که پس از انتهای قسمت پایلوت، نمونه کار مورد ارزیابی کارشناسان و متخصصان میراث فرهنگی نهاده شد و نقشه های کلی جهت تصویب در اختیار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نهاده شد.

وی اضافه نمود: پس از اجرای فاز اول که بسیار هم پیروز بود، اولین مشکل در ادامه راه تاخیر در تایید شدن نقشه ها توسط اداره کل میراث فرهنگی به دلیل طی سیر قانونی طرح در شوراهای فنی و تخصصی و تصویب آنها بود که این وقفه نارضایتی نسبی در بازاریان ایجاد کرد. اما پس از تصویب نهایی و ابلاغ طرح در خرداد 99 شهرداری مقدمات تامین منابع و بودجه و اخذ پیمانکار ذی صلاح و مورد تایید میراث را انجام داد و از اردیبهشت امسال کار به صورت گسترده آغاز شد.

شهردار منطقه ثامن در خصوص شایعه وجود مسائل و نارضایتی های کسبه ادامه داد: اوج گیری مجدد کرونا و تعطیلی هایی که در برخی قسمت های کارگاه پروژه به وجود آمد وقفه ای کوتاه مدت در فرایند اجرایی کار به وجود آورد که موجب شکل گیری شایعاتی مبنی بر تعطیلی دوباره کار اجرایی آن شد.

حجازی گفت: از دیگر دلایل تاخیر در انجام پروژه همچنین باید به بروز برخی معارضات فنی در فرایند کار اشاره نمود، برای مثال در زمان حفاری ها در قسمت هایی از کف این بازار کابل های برق فشار قوی بسیار فرسوده بود که باید ابتدا ایمنی و تثبیت آن ها انجام و سپس پروژه ادامه پیدا می کرد؛ همین کارهای کوچک که در ظاهر و اجرای پروژه اصلا به چشم هم نمی آید، زمانبر و باعث تعویق در اجرای پروژه شد.

وی از عدم رعایت توافقات ضمنی کسبه با پیمانکار به عنوان چهارمین مشکل ادعا شده از سوی مالکان واحدهای تجاری و کسبه بازار یاد و عنوان نمود: در اعتراض کسبه از توافق ضمنی با پیمانکار صحبت به میان آمد که بر اساس این توافق مقرر شده بود پیمانکار بابت برخی از ستون هایی که در بازار جانمایی می گردد کمترین میزان تداخل در ملک مغازه ها را داشته باشد و حداکثر این تداخل با ملک به میزان 15 سانتیمتر باشد.

شهردار منطقه ثامن افزود: اما طبق توضیحات، پیمانکار بنا به برخی دلایل فنی ناچار شده که در قسمت هایی مانند زیرزمین واحدهای تجاری تا حدود 25 سانت تداخل داشته باشد. این اختلاف باعث اعتراض کسبه و نارضایتی آن ها شده بود. شایان ذکر است که این تداخل نباید باعث نگرانی کسبه گردد، چرا که تعارض در قسمتی پرت و کنجی از مغازه صورت می گیرد و علاوه بر این بر فرض هم اگر بر ارزش ریالی ملک هم اثرگذار باشد، با گذر زمان و در اثر جذب و ارتقای رفت و آمد شهفرایندان و زائران به این اثر فاخر تاریخی در شهر و رونق دوباره بازار بطور حتم ارزش اضافه نموده به مراتب بیشتری در ملک ایجاد و جبران ضرر ظاهری ایجاد شده به دلیل این تداخل انجام شده خواهد شد.

عدم تامین بودجه و اعتبار شایعه ای بیش نیست

حجازی در خصوص شایعه ای مبنی بر کمبود بودجه و اعتبار که در بین کسبه بازار می چرخد و باعث نگرانی برخی از آنها در خصوص اینکه مهلت تمام گردد و بازار افتتاح نگردد، ابراز کرد: عدم تامین بودجه و اعتبار که برخی از کسبه عنوان می نمایند شایعه ای بیش نیست، چرا که شهرداری در آغاز هر پروژه ای اعتبار آن را در نظر می گیرد و اینطور نیست که بودجه آغاز پروژه تامین یا پیش بینی نشده باشد.

وی ادامه داد: اعتبار این پروژه نیز از محل اوراق و اعتبارات شهرداری ثامن تامین می گردد، البته طبق رویه های معمول و متداول بحث متمم 25 درصد قرارداد در صورت احتیاج پیش بینی شده است و به هیچ عنوان از این نظر جای نگرانی نیست.

بازسازی بازار فرش مشهد در آذر به اتمام خواهد رسید

محمد واحدی، مدیر امور رسانه شهرداری منطقه ثامن نیز با اشاره به اینکه اجرای هر طرح و پروژه شهری به ویژه در قسمت های پر تردد و پر تراکم شهر ناگزیر از تداخل و ایجاد خلل در زندگی روزمره شهفرایندان بوده و ممکن است سبب بروز نارضایتی هایی نیز گردد، اظهار کرد: در منطقه ثامن به جهت اجرای پروژه های متعدد، طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی بیشتر مشهود بوده و اجرای پیروز این پروژه ها احتیاجمند همراهی بیشتر و تعاملات گسترده تر از سوی مردم با شهرداری است تا با اجرایی شدن هرچه سریعتر این طرح ها تمام ساکنان منطقه، شهفرایندان و زائران بارگاه منور رضوی از منافع آن استفاده نمایند.

وی در خصوص زمان اتمام پروژه توضیح داد: شهرداری منطقه ثامن به عنوان کارفرمای طرح بازسازی و احیای بازار فرش مشهد، اردیبهشت امسال با شرکتی که پروژه بازار سرشور را نیز در دست اجرا دارد قرارداد بسته و طبق این قرارداد پروژه باید تا آذر تحویل داده گردد.

مدیر امور رسانه ای شهرداری منطقه ثامن در خصوص بازسازی و بازسازی بازار فرش اظهار کرد: سقف قدیمی بازار در طول زمان و گذر تاریخ دچار دخل و تصرف شده است، بگونه ای که در برخی بخش ها ظاهر و شمایل آن و در برخی بخش ها مواد اولیه تغییر یافته و بطور کلی ظاهر مناسبی نداشت، بنابراین قرارداد بسته شده و پیمانکار نیز اقدامات خود را آغاز نموده است. به دلیل اینکه قسمت های مختلف این بازار به شکل معماری اسلامی و ایرانی ساخته می گردد، در برخی از قسمت ها طاق معمولی و در دیگر بخش ها طاق ضربی ایجاد خواهد شد.

وی بیان نمود: به این ترتیب سقف بازار که فرسوده نیز بود، جمع آوری شده و در حال حاضر اجرای بازسازی در مرحله ستون گذاری برای اجرای سقف بازار واقع شده است. طبق برنامه ریزی ها تصمیم داریم پس از اتمام ستون گذاری ها، سقف بازار ساخته گردد و سپس به کف و جداره های بازار بپردازیم. با توجه به اینکه کار اجرایی اصلی از اردیبهشت آغاز شده، پایه ریزی و احداث ستون ها آغاز شده و در پیشتر نیز یک دهنه از بازار به صورت پایلوت اجرا شده است، همچنین یک طاق از سقف ها نیز اجرا شده و سایر موارد نیز براساس برنامه های زمان بندی شده قرارداد در حال اجرا است.

بازار فرش مشهد بواسطه ثبت در فهرست آثار ملی بدون هیچ تغییر بازسازی خواهد شد

واحدی با تأکید بر این که طبق قرارداد پیمانکار تا زمستان این کار را تحویل خواهد داد، ادامه داد: در بازار سرشور به سبب این که ثبت ملی و میراث بودن بازار مطرح نیست، تغییرات بیشتر بوده و به تبع سرمایه بیشتری نیز به بازسازی آن تخصیص داده شده است، اما درخصوص بازار فرش چون موضوع ثبت ملی بازار مطرح است، نمیتوان تغییرات بنیادی در دیواره ها ایجاد کرد و تنها بازسازی صورت می گیرد.

مدیر امور رسانه ای شهرداری منطقه ثامن اعلام نمود: در بازسازی آثار نیز نمی توان دخل و تصرف بسیاری به وجود آورد، زیرا ناظر پروژه، میراث فرهنگی است و رویکرد به این صورت است که شکل و ظاهر سنتی بازار فرش به طور حداکثری حفظ گردد. با توجه به این که بازار فرش، ثبت ملی شده و جزء آثار ملی محسوب می گردد، به تبع مغازه های داخل بازار نیز همین گونه خواهند بود و ایجاد هر تغییر باید با تأیید و نظارت میراث فرهنگی انجام گردد.

واحدی در خصوص افزایش قیمت ها در تهیه مواد اولیه توضیح داد: در حال حاضر شرایط به گونه ای است که بازار در مقایسه با سالهای گذشته که جهش قیمت های فراوانی داشت، به ثبات رسیده است و در شرایط متعادل تری نهاده شده ایم. اما طبیعتا در انعقاد هر قرارداد عمرانی در هر سازمانی، بندی با عنوان متمم قرارداد و یا پیش بینی افزایش ها، در حدود عرف قانونی در نظر گرفته می گردد که براساس آن معمولا 25 درصد افزایش قیمت مد نظر طرفین قرار می گیرد. لذا چنانچه تحت تأثیر شرایط بازار، احتیاج به افزایش بودجه ایجاد گردد، بر اساس قانون امکان تأمین مجدد بودجه حداکثر تا 25 درصد پیش بینی شده است.

وی درخصوص سایر برنامه های شهرداری در این زمینه عنوان نمود: سال گذشته خانه تاریخی پریشانی خریداری شده و با توجه به فرسوده بودن این ملک در حال حاضر شهرداری اختیار آن را در دست دارد. این بنا در حاشیه بلوار رضوان واقع شده است و براساس برنامه ریزی انجام شده در سال جدید برای بازسازی آن اقدام خواهیم کرد.

مدیر امور رسانه ای شهرداری منطقه ثامن تشریح کرد: همچنین در دو خانه غفوری و محمدی که در حال حاضر مالک دارند برای صدور پروانه همکاری انجام شده است و قرار است مالکین زیر نظر میراث فرهنگی به بازسازی خانه ها بپردازند و احتمالا با کاربری اقامت گاه بومگردی خانه ها به بهره برداری برسند.

واحدی درخصوص پیوند بازار سرشور و بازار فرش بیان نمود: با وجود اینکه بازار سرشور در منطقه هشت و بازار فرش در منطقه ثامن واقع شده است، اما در سطح کلان موضوع پیاده محوری و به نوعی احیای راستاهای تشرف سنتی به حرم مطهر رضوی تحت عنوان حرم شهر بیان شده و این راستا یکی از محورهای قدیمی مشهد محسوب می گردد که برای اتصال این دو خیابان به یکدیگر پیش بینی هایی انجام شده است.

مدیر امور رسانه ای شهرداری منطقه ثامن اضافه نمود: با توجه به این که نمی توان خیابان اندرزگو را قطع کرد، لذا در نظر داریم تغییراتی در محل اتصال این دو خیابان در محدوده خیابان اندرزگو به شکل کف سازی و با ایجاد ارتفاعی جزیی بوجود آوریم تا خودروها به شکلی ایمن و آهسته از این راستا عبور نمایند و به تعبیری این منطقه به گذر عرضی عابر پیاده با سنگ فرش تبدیل خواهد شد.

طرح دانشگاه خیام برای بازسازی بازار به عنوان طرح برتر برگزیده شد

واحدی با اشاره به این که در بازسازی و بازپیرایی بازار فرش، دانشگاه خیام به عنوان مشاوره انتخاب شده است، گفت: برای طرح اولیه آن فراخوان منتشر شد و طرح ارائه شده توسط دانشگاه خیام به عنوان طرح برتر برگزیده شد و گروه مشاوران ما نیز ایده هایی به این طرح اضافه نمودند، بنابراین طرح به عنوان طرح پیشنهادی به میراث فرهنگی ارائه شد.

وی افزود: قاعدتا ضوابطی را نیز اداره میراث فرهنگی به این طرح اضافه نموده و این طرح در شوراهای فنی مورد بحث نهاده شده است. در نتیجه پس از نهایی شدن کلیه این اقدامات طرح مورد تأیید میراث فرهنگی تصویب و به شهرداری ابلاغ شده که در حال حاضر نیز اقدامات طبق طرح ابلاغی میراث فرهنگی در حال اجرا است.